تفکر استراتژیک برای تصمیم گیری آگاهانه و برنامه های عملی ضروری است. سازمان‌ها برای این مهارت در میان کارکنان ارزش قائل هستند، زیرا معمولاً به فداکاری، تمرکز و کارایی بیشتر منجر می‌شود. به دست آوردن درک عمیق تر از تفکر استراتژیک می تواند به شما کمک کند تا به یک کارمند و رهبر تیم موثرتر تبدیل شوید. در این مقاله، معنای تفکراستراتژیک را مورد بحث قرار می‌دهیم، مراحل تفکر استراتژیک را بررسی می‌کنیم و مهارت های مورد نیاز به همراه کتاب های مرتبط تفکر استراتژیک و دوره آموزشی کاربردی آن را معرفی می نماییم. اما پیش از هر چیز، مشاهده این ویدیو را جهت آشنایی با مفهوم تفکر استراتژیک به شما توصیه می کنیم:

تفکر استراتژیک چیست؟

تفکر استراتژیک شامل برنامه ریزی برای دستیابی به یک هدف با تجزیه و تحلیل عوامل مختلفی است که می تواند بر موفقیت برنامه تأثیر بگذارد. تفکراستراتژیک همچنین شامل توانایی بررسی و بهینه سازی برنامه های شما برای تناسب با واقعیت های در حال تغییر محیط است. معمولاً تفکر استراتژیک برای اهداف بلندمدت کاربرد دارد. در نتیجه، توانایی تفکراستراتژیک برای رهبران و مدیران ضروری است.

هر مدیری شخصیت منحصر به فرد و خصوصیات شخصیت شناسی ویژه ای دارد که او را از سایر مدیران متمایز می کند. تفکر استراتژیک برای هر دسته از مدیران می تواند مسیر متفاوتی را در پیش بگیرد. آزمون های شخصیت شناسی همچون MBTI به مدیران کمک می کند تا توانایی های خود را بسنجند و از آنها در تعیین استراتژی های سازمان خود استفاده نمایند:

مراحل تفکر استراتژیک به چه صورت است؟

در اینجا چند مرحله وجود دارد که می توانید هنگام تفکر استراتژیک دنبال کنید:

۱- هدف را مشخص کنید

اولین قدم در تفکر استراتژیک، انتخاب هدفی است که می خواهید به آن برسید. شما می توانید از این هدف برای اطلاع رسانی اقدامات و برنامه های خود استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که اهداف شما مشخص، امکان پذیر و چالش برانگیز هستند تا بتوانند بدون فشار بیش از حد به تیم شما الهام بخش باشند.

2. موقعیت خود را ارزیابی کنید

پس از تعیین اهداف، زمان ارزیابی موقعیت فعلی است تا به شما در تعیین چگونگی دستیابی به آنها کمک کند. برای این کار می توانید منابع لازم برای رسیدن به برنامه ها را در نظر بگیرید. در مرحله بعد، فهرستی از منابعی که در حال حاضر دارید و منابعی که کمبود آنها حس می شود بنویسید. سایر متغیرهای خارجی را نیز که ممکن است بر برنامه های شما تأثیر بگذارند در نظر بگیرید.

3. برنامه های عملی تهیه کنید

پس از تعیین اهداف و موقعیت خود، مراحل بعدی تفکر استراتژیک این است که برنامه های عملی داشته باشید. کیفیت برنامه های شما می تواند تفاوت بین موفقیت و شکست باشد، بنابراین مطمئن شوید که برنامه های شما موثر هستند. به یاد داشته باشید که به متغیرهایی مانند هزینه، تقاضا و چالش های بالقوه فکر کنید. همچنین می توانید با همکاران یا اعضای تیم خود مشورت کنید تا روند برنامه ریزی شما غنی تر شود.

4. جدول زمانی تعیین کنید

تنظیم جدول زمانی واقع بینانه از مراحل تفکر استراتژیک است و به تیم شما کمک می کند تا انگیزه داشته باشد و پیگیری پیشرفت را آسان تر می کند. این یکی از ضروریات مسئولیت پذیری در یک تیم است. مطمئن شوید که زمان کافی برای تکمیل کار گذاشته اید، شرایط پیش بینی نشده ای که ممکن است پیش بیاید را در نظر بگیرید و مطمئن شوید که جدول زمانی شما مشخص است.

5. نتایج را پایش کنید

هنگامی که شروع به اجرای برنامه کردید، ضروری است که نتایج را زیر نظر داشته باشید. این به شما امکان می دهد اثربخشی برنامه خود را آزمایش کنید و مناطقی را که نیاز به بهبود دارند شناسایی کنید. یک مدل بررسی عملکرد کارآمد، کلید نظارت بر نتایج شما است. ابرای ایجاد بهترین طرح ممکن، می‌توانید از اعضای تیم بازخورد درخواست کنید تا ببینید آیا پیشنهادی دارند یا خیر.

6. برنامه های خود را تنظیم کنید

پس از بررسی نتایج، می توانید برنامه های خود را بر اساس آن تنظیم کنید. شما می توانید این کار را با در نظر گرفتن نتایجی که ثبت کرده اید و تعیین راه های موثرتر انجام دهید. اصلاح برنامه ها باعث انعطاف پذیری و دوام بیشتر آنها می شود.

مراحل تفکر استراتژیک به ویژه برای انجام موفقیت آمیز پروژه ها ضروری است. در زیر می توانید چک لیست مدیریت پروژه را از وب سایت ما دانلود نمایید:

تفکر استراتژیک به چه مهارت هایی نیاز دارد؟

برای ایجاد و تقویت تفکر استراتژیک در مدیریت به مهارت هایی نیاز است که باید آنها را به شیوه های مختلف همچون آموزش و مطالعه کتاب در خودتان پرورش دهید. شنیدن پادکست تفکراستراتژیک را در همین زمینه به شما توصیه می کنیم:

مهارت های حداقلی مورد نیاز برای تفکر استراتژیک عبارتند از:

• مهارت های تحلیلی: مهارت های تحلیلی توانایی هایی هستند که افراد برای کسب بینش در مورد مسائل پیچیده و حل آن ها استفاده می کنند. این مهارت ها شامل تحقیق، ارتباط و تفکر انتقادی است.
• مهارت های حل مسئله: مهارت های حل مسئله به توانایی هایی اطلاق می شود که افراد از آنها برای حل موثر مسائل استفاده می کنند. این شامل شناسایی علت یک مشکل و ایجاد راه حل های مناسب است.
• مدیریت زمان: مدیریت زمان توانایی انجام کارها به طور موثر در یک بازه زمانی خاص یا طبق یک مهلت تعیین شده است.

• آینده نگری: آینده نگری توانایی ایجاد یک پیش بینی دقیق از نتایج یک عمل است. این مهارت در دوره های آینده پژوهی قابل یادگیری است. (بیشتر در مورد دوره آموزشی «آینده پژوهی» بخوانید)
• مهارت های رهبری: علاوه بر ارائه برنامه های موثر، به همان اندازه مهم است که متفکران استراتژیک بتوانند فعالیت ها را به طور موثر نظارت و هماهنگ کنند. (در مورد دوره رهبری بیشتر بدانید)
• مهارت های مذاکره: مهارت‌های مذاکره، توانایی‌های مختلفی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا به مصالحه و توافق‌های مطلوب برسند. این مهارت ها شامل همدلی، ارتباط موثر و متقاعدسازی است که در دوره تخصصی مذاکرات حرفه ای آموزش داده می شود. (کسب اطلاعات بیشتر در مورد دوره)

شکل زیر مهارت های مورد نیاز برای موفقیت مدیران استراتژیک را نشان می دهد:

بهترین کتاب های تفکر استراتژیک + معرفی دوره آموزشی برای مهارت آموزی

از برترین کتاب های تفکر استراتژیک منتشر شده در ایران می توان موارد زیر را نام برد:

• تفکر استراتژیک، نوشته سلیمان ایران زاده، نشر فروزش
• اوج گیری (قواعد سه گانه تفکر استراتژیک پیشرفته)، نوشته نادر سید کلالی، نشر آریانا قلم
• تفکراستراتژیک، نوشته آیرین ام.دوهیم، ترجمه محمد حسین بیرامی، نشر دنیای اقتصاد

اما آیا مطالعه کتاب برای یادگیری مبحث تفکر استراتژیک و کاربرد آن کافی است؟ مدیریت و روش های آن بیش از اینکه قابل یادگیری به صورت تئوری باشد، باید به صورت عملیاتی یاد گرفته شود. ی