رهنگ سازمانی مفهومی است که اشاره دارد به مجموعه عقاید، هنجارها و الگوهایی رفتاری و فکری حاکم بر کارکنان یک سازمان. حتماً متوجه شدهاید که حال و هوای سازمانهای بزرگ دولتی بسیار متفاوت از جو حاکم بر سازمانهای کوچک و جوان خصوصی است.
صاحبنظران مدیریت ریشه بسیاری از موفقیتها و شکستها را در فرهنگ سازمانی میبینند. مقاومت در برابر نوآوری و تغییر در سازمانهایی که فرهنگ بوروکراتیک و سنتی دارند، یک پدیده شناختهشده به شمار میرود.
از طرفی دیگر فرهنگ سازمانی سالم و پویا، کلید کسب مزیت رقابتی پایدار است. برای مثال فرهنگ سازمانی مشوق نوآوری باعث موفقیت پایدار شرکت اپل شده است. بهطور خلاصه نشانههای یک فرهنگ سازمانی سالم عبارتاند از:
پذیرفتن تغییر
اولین نشانه یک فرهنگ سازمانی سالم این است که کارکنان آن از تغییر نمیترسند و پذیرای نوآوریها و روشهای جدید و مدرناند.
محوریت عملکرد
آنچه در فرهنگهای سازمانی سالم معیار ارزشگذاری بر افراد و قضاوت در مورد آنان است عملکرد آنان است نه عواملی مانند نزدیکی به مدیران ارشد یا داشتن روابط فامیلی.
اهمیت پیروزی و شکست سازمان برای کارکنان
کارکنانی که در یک فرهنگ سازمانی سالم مشغول به کارند، در برابر سرنوشت سازمان بیخیال نیستند، بلکه موفقیت و شکست سازمان برایشان بسیار مهم است و نسبت به سازمان دارای احساس و هیجان هستند.
مسئولیتپذیری
شانه خالی کردن از مسئولیت و در پی یافتن کنجی خلوت و راحت بودن ازجمله نشانههای فرهنگ سازمانی بیمار است. ولی در یک فرهنگ سازمانی سالم و پویا، به عهده گرفتن مسئولیتهای بزرگ، فرصتی برای کسب موفقیت تلقی میشود.
فقدان یا کم بودن شایعه
ازجمله علائم شایع بیماری فرهنگ سازمانی، پر بودن شایعه و حواشی رفتاری و شخصی در آن است. در این سازمانها، بخش مهمی از زمان و انرژی کارکنان صرف رفتارهای مخربی همچون غیبت کردن، شایعهسازی، زیرآب زنی و غیره میشود.
همکاری و کار تیمی
در فرهنگهای سازمانی سالم، هرکس به فکر منافع خودش نیست، بلکه همه سعی میکنند به یکدیگر کمک کنند. نوعدوستی و همکاری در این سازمانها، حالتی طبیعی است و به نفع همه تلقی میشود.