مدیریت محصول (Product Manager یا به اختصار PM) به معنای نظارت بر چرخه عمر محصول و حمایت از نیازهای مشتریان در طول فرآیند است. مدیر محصول (PM) موظف به اداره ی محصول است.

برای مثال، اگر تیم توسعه‌دهنده به کمک نیاز داشته باشد، یک مدیر محصول به آن‌ها کمک می‌کند تا تجربه های کاربران را اصلاح کنند. اگر کارها در بخش فناوری به آرامی پیش می‌رود، آن‌ها به جای دیگری تمرکز خواهند کرد. برای مثال، ممکن است با تیم بازاریابی ملاقات کنند تا درباره استراتژی بازاریابی محصول و اطلاع رسانی صحبت کنند.

مدیریت محصول چیست؟

برخی از شرکت‌ها را می‌بینید که مدیران محصول تماماً در پی بهره‌وری تیم و فعالیت های اجرایی هستند. آنها برای شناسایی بهینه‌سازی‌ها در برنامه محصول کار خواهند کرد اما این مدیریت محصول نیست.

مدیران پروژه و اسکرام مسترها نیز در شکل دادن به کار تیم های مختلف برای تولید یک محصول نقش دارند، اما تمرکز آنها با مدیر محصول یکسان نیست. بیایید نگاهی به تفاوت ها بیندازیم:

مدیر محصول: بهبود تجربه کاربری، کسب‌و‌کار و تکنولوژ‌ی‌ها برای حل مشکلات مشتری و ساختن محصولی موفق

مدیر پروژه: هماهنگی و بهینه‌سازی منابع برای اطمینان از اینکه چشم‌انداز محصول به مؤثرترین شکل ممکن اجرا شده است

اسکرام مستر: رهبری یک تیم چابک و از سر راه برداشتن موانع برای دستیابی به موفقیت.

چه کسی در فرآیند مدیریت محصول نقش دارد؟

یک مدیر محصول با این تیم‌ها و ذینفعان مختلف همکاری می‌کند تا نیازهایی را که محصول به آنها رسیدگی می‌کند متعادل کند:

• مشتریان و کاربران برای درک فرصت ها و مشکلات قابل حل
• رهبران کسب و کار و ذینفعان داخلی برای درک نیازهای کسب و کار
• طراحان UX برای تنظیم جریان کاربر و رفع مشکلات کاربر
• مهندسان و تیم های محصول برای کمک به توسعه محصولات
• تیم های پشتیبانی و موفقیت مشتری برای درک اینکه مشتریان در کجا با مشکل مواجه هستند

درک فرآیند مدیریت محصول

فرآیند مدیریت محصول با درک مشکلی که می‌خواهید برای مشتری حل کنید شروع می‌شود. مدیر محصول مسئول حفظ آن مشکل در مرکز تصمیمات محصول است.

درک واضح از مشکل مشتری که محصول حل می کند مهمترین بخش مدیریت محصول است. مدیران محصول نیاز به تصویر واضحی از سفری که مشتریانشان در پیش دارند تا مشخص کنند محصولشان کجا می تواند تجربه کاربری بهتری داشته باشد کمک میکند. برای انجام موثر این کار، آنها تحقیقات بازار را انجام می دهند و به طور منظم مستقیماً با مشتریان صحبت می کنند.

نوبت به عمل میرسد

سپس، نوبت به اجرا می رسد. در این مرحله، یک مدیر محصول یک استراتژی محصول ایجاد می کند و یک نقشه راه محصول ایجاد می کند تا تیم را با کاری که باید انجام شود هماهنگ کند. آن‌ها تیم‌ها را راهنمایی می‌کنند تا حداقل محصول قابل دوام یا حداقل محصول دوست‌داشتنی ایجاد کنند و مطمئن شوند که هیچ‌کس مشتری را از دست ندهد.

محصول پس از هر تغییر، تکرارهای مختلفی را با آزمایش انجام می دهد. مدیران محصول از داده‌های آزمایش‌های کاربر (مثلاً نرخ تعامل یا نرخ کلیک) برای تعیین واکنش کاربران به محصول یا ویژگی جدید استفاده می‌کنند.

کار یک مدیر محصول پس از توسعه یک محصول جدید به پایان نمی رسد. آنها در تمام مراحل چرخه عمر محصول درگیر هستند:

مقدمه (Introduction): به توسعه و عرضه محصول کمک می کند

رشد (Growth): به تیم ها کمک می کند تا تکرارهای محصول را برای اطمینان از رشد فروش منتشر کنند

بلوغ (Maturity) : بر حفظ مشتریان و حفظ عملکرد محصول تمرکز دارد

افول (Decline) : تصمیم می گیرد محصول را در بازار نگه دارد، یا محصول را از بازار حذف کند یا نسخه جدیدی از محصول را منتشر کند.

مراحل ایجاد استراتژی محصول

یک وظیفه کلیدی برای مدیران محصول، ایجاد استراتژی برای یک محصول جدید است. این استراتژی تصویر بزرگ را به تیم ها منتقل می کند، بنابراین همه در یک راستا باقی می مانند.

در اینجا مراحلی وجود دارد که یک مدیر محصول برای ایجاد یک استراتژی محصول طی خواهد کرد:

درباره مشتری، بازار و رقابت تحقیق کنید.

یک بیانیه موقعیت یابی ایجاد کنید که:

شخصیت های مشتری اهداف، نقاط درد و مشکلات آنها را تعریف می کند.

چشم انداز محصول را تعریف می کند.چگونه محصول مشکل مشتری را حل می کند.

توضیح می دهد که چرا محصول بهتر یا متفاوت از محصولات رقبا است.

اهدافی را تعیین کنید که مشخص کند چگونه محصول به بیانیه موقعیت یابی دست یافته است یا خیر.

شاخص های کلیدی عملکرد را تعریف کنید که مشخص می کند از چه معیارهایی برای اندازه گیری پیشرفت به سمت اهداف استفاده می کنند.

پس از ایجاد استراتژی محصول، مدیر محصول نقشه راه محصول را با مراحل توسعه دقیق تر ایجاد می کند.

استراتژی محصول با تحقیقاتی شروع می شود که می تواند به اطلاع رسانی نقشه راه محصول شما کمک کند.

مهارت های کلیدی برای مدیریت محصول

برای دستیابی موفقیت آمیز به عملکردهای مدیریت محصول، به درک کاملی از مشتری، اهداف تجاری سازمان و فناوری مورد استفاده برای ساخت محصولات خود نیاز دارید. مهارت های مدیریت محصول به شما این امکان را می دهد که از این دانش برای راهنمایی تیم ها برای حل مشکلات مشتری استفاده کنید.

در قلب توسعه محصول، حل مسئله است.

مدیران محصول باید با تیم همکاری کنند تا راه‌حل‌هایی ارائه کنند که چگونه یک محصول می‌تواند به مشتریان به روشی معقول برای مهندسان و در خدمت اهداف تجاری کمک کند.

مدیران محصول به مهارت های ارتباطی عالی نیاز دارند. به عنوان یک مدیر محصول، شما لزوماً اختیار ندارید زیرا تیم ها مستقیماً به شما گزارش نمی دهند. این بدان معناست که شما باید با جلب نظر مردم با داستان سرایی و دیدگاه خود برای محصول، رهبری کنید.

تفکر منطقی و استراتژیک نیز مهم است. مدیران محصول باید داده ها را درک کنند و از آن برای اطلاع رسانی در تصمیم گیری خود استفاده کنند. هدایت شدن توسط داده ها به جای نظر شما نیاز به انعطاف دارد. مدیران محصول باید فروتنی داشته باشند تا به داده‌ها نگاه کنند و بتوانند بگویند: «اشتباه می‌کنم».

مشاغل در زمینه مدیریت محصول

اگر به مسیر شغلی مدیر محصول علاقه مند هستید، در نظر بگیرید که مسیرها و نقش های شغلی مدیریت محصول در سطوح مختلف وجود دارد:

سطح ورودی:

همکار یا مدیر محصول جوان آنها به PM کمک می کنند.

سطح متوسط:

مدیر محصول

رهبری:

رهبر محصول، مدیر ارشد محصول، معاون محصول و … اینها نقش های سطح بالاتری هستند که بر استراتژی کلی محصول برای یک سازمان تمرکز می کنند.

سایر نقش های مرتبط با مدیریت محصول شامل صاحبان محصول و مدیران محصول فنی است. صاحبان محصول نسبت به مدیران محصول pm تمرکز کوتاه مدت تری دارند. آنها روی جزئیات کوچکتر توسعه محصول کار می کنند و چشم انداز مدیر محصول را برای تیم مهندسی تبدیل می کنند.

یک مدیر محصول یا PM فنی معمولاً سابقه ای در توسعه نرم افزار دارد. آنها باید مهارت های فنی بیشتری نسبت به یک PM معمولی داشته باشند، زیرا تمرکز آنها بر نحوه عملکرد فنی محصول و نحوه تناسب آن با اکوسیستم نرم افزاری شرکت است.