فن بیان، ابزار کلیدی موفقیت کسانی است که می خواهند کلام تاثیرگذار داشته باشند، نوشته های جالب توجه و ماندگار بنویسند و بتوانند منظور خود را به بهترین شکل به دیگران برسانند و بهترین نتیجه را بگیرند. فن بیان یا بلاغت بر اساس یک چهارچوب کلی که مثلث فن بیان نام دارد، شکل می گیرد. توصیف و تشریح دقیق مثلث فن بیان در حوزه فلسفه جای می گیرد. اما آگاهی کلی از آن برای مدیران، متخصصان کسب و کار، سخنرانان و کسانی که می خواهند بلاغت کلامی خود را تقویت نمایند خالی از لطف نیست. در این مقاله توضیح می‌ دهیم که مثلث فن بیان چیست، اجزای کلیدی آن را تعریف می‌ کنیم و مراحل استفاده از این مثلث در فن بیان را شرح می دهیم. با ما همراه باشید.

تعریف مثلث فن بیان

مثلث فن بیان یا مثلث بلاغی، وسیله ای برای ایجاد و ساختار استدلال شفاهی یا نوشتاری مؤثر است. این مثلث، مفهومی توسعه‌یافته از ایده ارسطو، فیلسوف یونانی است که می گوید استدلال های متقاعدکننده مؤثر شامل سه عنصر اساسی هستند: انعکاس شخصیت و اخلاق گوینده (Ethos)، بروز احساسات (Pathos)، و استدلال بر اساس شواهد عینی (Logos) که در شکل زیر می توانید آنها را مشاهده کنید:

فایده استفاده از مثلث فن بیان چیست؟

بلاغت یعنی زبان متقاعد کننده. نظریه ها، ابزارها و ابزارهای زیادی در بلاغت وجود دارد که افراد از آنها برای تأثیرگذاری بیشتر کلمات خود استفاده می کنند. اگر روی یک محتوای نوشتاری یا گفتاری کار می کنید، می توانید از مثلث فن بیان برای توسعه ایده های خود استفاده کنید. با پرداختن به هر یک از این زمینه ها، می توانید اعتبار خود را بهتر تثبیت کنید، استدلال موفقی ارائه دهید و احساسات مخاطبان خود را جذب نمایید.

اجزای مثلث فن بیان

نویسندگان و سخنرانان می توانند از یک مثلث متساوی الاضلاع برای تشریح اجزای فن بیان استفاده کنند تا به آنها کمک کند ایده هایشان را بر اساس عوامل گفته‌شده تنظیم نمایند. مثلث فن بیان شامل شش عنصر کلیدی است. سه عنصر که با نقاط مثلث نشان داده می‌شوند، جذابیت‌های متفاوتی را نشان می‌دهند که می‌توانید برای متقاعد کردن مخاطبان خود به ایده‌های خود استفاده کنید: اخلاق، احساسات و استدلال. سه عنصر دیگر، با خطوطی که هر جفت از این عناصر را به هم وصل می‌ کنند، نشان داده می شود. این سه عبارتند از: هدف، لحن و سبک. در نظر گرفتن هر شش عنصر می تواند به شما در ایجاد یک استدلال موثر کمک کند.

در اینجا نگاهی دقیق تر به هر یک از این مؤلفه ها داریم:

نقاط مثلث

سه نقطه مثلث بیانگر جذابیت‌ های فن بیان است که ارسطو آنها را برای متقاعد کردن و مناظره بسیار حیاتی می‌ دانست. این سه عبارتند از:

1. اخلاقیات: اعتبار شما به عنوان یک سخنران، تحت تأثیر شایستگی و تجربه شما در مورد موضوع است. در کنار اعتبار، ویژگی های شخصیتی نیز اهمیت دارند. هنگام شکل‌گیری تعامل و مکالمه، ارزش‌هایی را که برای مخاطبانتان مهم هستند برجسته کنید و دلیل اهمیت آن‌ها برای خودتان را نیز ذکر کنید.
2. احساسات: شما می توانید احساسات متنوعی همچون شادی، غم، خشم و امید را در مخاطب خود برانگیزید. احساسات می توانند بر تصمیم گیری تأثیر بگذارند. مردم ممکن است بیشتر پذیرای احساسات باشند تا منطق. روش های زیر در این زمینه می تواند کمکتان کند:
   • ایجاد تصاویر واضح احساسی از افراد یا رویدادهایی که مرتبط با کار شماست
   • داستان های شخصی که شنوندگانتان می توانند با آنها همدلی کنند
   • تکنیک های داستان سرایی توصیفی
3. استدلال ها: مواردی همچون علامت ها، نقشه ها، نمودارها، تصاویر و مشابه این ها را استدلال می نامیم. هنگامی که از استدلال های منطقی برای صحبت خود استفاده می کنید، دارید پیام خود را با شواهد عینی پشتیبانی می کنید. برای جلب توجه به استدلال ها، باید مخاطب و زمینه گفتگو را در نظر بگیرید. روش های استدلال قیاسی یا استقرایی، تفصیل یک نقطه خاص و مقایسه کردن، در کاربرد منطق در فن بیان تاثیرگذار هستند.

اضلاع مثلث

مثلث فن بیان هنر متقاعدسازی را نشان می‌ دهد. زیرا متقاعد سازی هم به سه عنصر بالا وابسته است و هم به ارتباط آنها با یکدیگر. در اینجا سه ​​جنبه از بلاغت و فن بیان در اضلاع مثلث را توضیح می دهیم:

1. هدف: هدف، دلیل نویسنده برای بیان استدلال یا بیان خود است و نکات اخلاقی و احساسی صحبت را به هم مرتبط می کند. سه سبک هدف رایج عبارتند از: ادعا کردن، ایجاد تغییر یا مذاکره.
2. لحن: لحن، اخلاق را به منطق مرتبط می‌ کند. انتخاب کلمات مختلف می تواند به ایجاد لحن ها و انتقال حالات گوینده یا نویسنده (مانند تعارف، تندی یا کنایه) کمک کند.
3. سبک: منطق و استدلال را به احساسات مرتبط می‌ کند و روش‌ هایی را که نویسنده یا سخنران ممکن است برای انتقال پیام خود استفاده کند، نشان می دهد.

مثلث فن بیان به شکل دیگری که «موقعیت فن بیان»، «موقعیت بلاغی» یا «وضعیت سخنورانه» نیز نامیده می شود، قابل تبیین است. برای درک بهتر این موضوع مشاهده ویدیوی زیر را به شما توصیه می کنیم:

چه کسانی می توانند از مثلث فن بیان سود ببرند؟

هر کسی که به دنبال متقاعد کردن دیگران با استفاده از زبان شفاهی یا نوشتاری است، می تواند از استفاده از مثلث بلاغی بهره مند شود. دانش آموزانی که مقاله می نویسند یا برای مناظره آماده می شوند اغلب به این دستگاه مراجعه می کنند. بسیاری از متخصصان نیز می توانند از استفاده از این تکنیک بهره مند شوند، از جمله وکلا، نویسندگان پیشنهادات، روزنامه نگاران، لابی ها، متخصصان بازاریابی، جمع آوری کمک های مالی و مشاوران.

نحوه استفاده از مثلث بلاغت

در اینجا 11 مرحله برای استفاده از مثلث بلاغی برای نوشتن یک مقاله یا سخنرانی متقاعدکننده آورده شده است:

1. در مورد موضوع خود تحقیق کنید
2. نظر خود را توسعه دهید
3. در مورد روش خود تصمیم بگیرید
4. مخاطبان خود را شناسایی کنید
5. عنصر عاطفی را پیدا کنید
6. اخلاق خود را ارزیابی کنید
7. تصمیم بگیرید که با کدام عنصر فن بیان از مثلث شروع کنید
8. با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنید
9. اولین پیش نویس خود را بنویسید
10. هر گونه استدلال متقابل را شناسایی کنید
11. بازنگری نهایی را انجام دهید

مثلث فن بیان به ویژه هنگامی که یک سخنرانی حرفه ای و مهم در پیش دارید (برای مثال، یک مصاحبه مطبوعاتی) کاربرد دارد. دیگر الزامات برگزاری یک کنفرانس مطبوعاتی تاثیرگذار را می توانید در چک لیست زیر ملاحظه کنید:

چگونه می توان در مورد فن بیان و کاربردهای آن بیشتر آموخت؟

برای اینکه بیشتر در مورد فن بیان بیاموزید و تکنیک ها و مهارت های آن را فرا بگیرید، در کنار آموزش تئوری نیاز به انجام تمرین های عملی دارید. تمرین بلاغت زیر نظر یک استاد مجرب و در کنار سایر افرادی که در این زمینه آموزش می بینند، یکی از بهترین راه ها برای رشد و توسعه این مهارت در شماست. از این جهت شرکت در دوره فن بیان را به شما توصیه می کنیم که می توانید اطلاعات آن را در لینک زیر بخوانید:

موسسه علوم و فنون تهران برگزارکننده دوره های تخصصی کسب و کار (MBA – DBA – Post DBA) و دوره های تک درس از قبیل فن بیان و مهارت مذاکرات حرفه ای است. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظرات خود را در مورد این مطلب از طریق بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.