با مطالعات انجامشده در مورد هوش، امروزه دیگر صحبت کردن از اینکه چه کسی باهوش و چه کسی کمهوش است کمی نادرست به نظر میرسد. بر این اساس، بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که در انسانها انواع مختلفی از هوش وجود دارد و هر فردی ممکن است در انواع خاصی از هوش قوی و در انواعی نیز ضعیف باشند. البته ممکن است در مواردی خاص، برخی افراد در تمامی انواع هوش قوی یا ضعیف باشند.
یکی از نظریههای هوش که با اقبال زیادی مواجه شده است، نظریه انواع هوش گاردنر نام دارد. از نظر گاردنر انواع هوش عبارتاند از:
هوش تجسمی-فضایی
افرادی که در این هوش قوی هستند در قالب تصاویر میاندیشند. آنها میتوانند اشکال و تصاویر را بهوضوح در ذهن خود مجسم کرده و آنها را تغییر دهند.
هوش کلامی
داشتن خزانه لغات گسترده و توانایی ساختن جملات شیوا و مناسب ازجمله نشانههای بالا بودن این هوش به شمار میرود. افرادی که هوش کلامی بالایی دارند در خواندن و همچنین نوشتن متون مختلف دارای توانمندی هستند.
هوش منطقی-ریاضی
توانایی تفکر انتزاعی، استدلال کردن، درک کردن روابط ریاضی و کار بر روی اعداد ازجمله مؤلفههای این نوع هوش به شمار میرود.
هوش بدنی-جنبشی
هماهنگی در حرکات بدنی، انجام کارهای فیزیکی ظریف و پیچیده و کنترل هوشمندانه حرکات دستوپا ازجمله نشانههای این هوش به شمار میرود. ورزشکاران موفق در این هوش قوی هستند.
هوش موسیقیایی
توانایی درک کردن موسیقی، تشخیص ریتمها و نواختن آلات موسیقی خود نوعی هوش به شمار میرود. ساختن آهنگهای موزون و جدید نیز حالت پیشرفته این هوش است.
هوش درون فردی
خودآگاهی در نوع خود یک نوع توانمندی است. برخی افراد حتی نمیتوانند چند جمله کوتاه در مورد اهداف، انگیزهها و ارزشهای خود بگویند، درحالیکه برخی دیگر نسبت به شخصیت و نگرشهای خود بسیار آگاه هستند.
هوش میان فردی
افرادی که هوش میان فردی بالایی دارند میتوانند احساسات و افکار دیگران را بهخوبی درک کرده و بهخوبی با آنها همکاری کنند. این افراد میتوانند شبکه ارتباطی خوبی با دیگران ایجاد کنند.
هوش طبیعتگرا
این نوع هوش بعدها توسط گاردنر به لیست بالا اضافه شد. این هوش اشاره دارد به توانایی شناخت محیط طبیعی، گیاهان و جانوران و طبقهبندی و پرورش موجودات طبیعی. این نوع هوش نقش مهمی در تکامل گونه بشر داشته است.
آنچه در اینجا اهمیت دارد این است که کدام هوش برای کدام حرفه مناسب است. برای مثال تقریباً واضح است که برای موفقیت در مشاغل مهندسی، هوش منطقی ریاضی نقش مهمی ایفا میکند و کسی که در این نوع هوش ضعیف است، دارای استعداد کافی برای موفقیت در این مشاغل نیست. حال این پرسش را میتوان مطرح کرد که کدامیک از انواع هوش لازمه موفقیت در مشاغل مدیریتی است؟